'Beeld moet z'n omgeving laten vibreren' - Mathieu Nab is beeldhouwer hij maakt sculpturen en banken in zijn loods in het Oostelijk Havengebied in Amsterdam. Altijd bezig met vorm, massa en ruimte.
Tekst: Suzanna Timmer
‘Ruimte moet het beeld versterken en het beeld moet de ruimte versterken. Die wisselwerking is heel belangrijk, daar gaat het allemaal over. Je kan een kunstwerk mooi vinden, maar het kan zijn dat het in een ruimte niet mooi “staat”, zegt Mathieu Nab. Hij heeft met veel ontwerpers samengewerkt zoals bijvoorbeeld Piet Boon en Erik Kuster. Momenteel is hij bezig met een bekende buitenlandse ontwerper: Christian Liaigre . Nab: ‘Hij is heel geïnteresseerd in mijn werk. Hoe kwam dat? Ik had een interview met interieurblad en daar was een Duitse fotograaf bij die meteen wist: dit past helemaal bij Christian Liaigre .Hij nam een paar boeken van mijn werk mee en heeft ze gewoon op zijn bureau gelegd. Hij bleek geïnteresseerd en zocht contact met me.’
Heeft hij wel eens moeite met de mensen die zijn werk kopen? ‘Je ziet een ruimte die er al is of nog ontworpen moet worden en dan zeggen ze: daar zou een bank van jou helemaal passen, dat moet je hebben. Ik kijk naar het totaalbeeld en niet naar de mensen die het kopen. Zo had een architect een plek voor mij in een nieuwbouwproject. Ik ging kijken en had meteen het vermoeden dat ze een beeld bij een trap wilden plaatsen. Een dooie plek waar nog geen plant wil groeien. Dat werkt niet. Een beeld moet z’n omgeving laten vibreren. Het is niet hetzelfde als een bankje of een plant. Het mooiste is natuurlijk dat iemand mijn werk koopt en ermee gaat leven.’
[IMG01]
Gold head
Kunst van het weglaten
Het werk van Nab staat dichtbij de natuur. ‘De vormen van mijn beelden zijn te herleiden naar de mens. Vroeger werkte ik helemaal figuratief. Dat leerde ik op de Rijksacademie. Iemand “uitboetseren “of “uithakken” naar de natuur. Maar op een gegeven moment ga je abstraheren. De kunst van het weglaten.’
Hij maakte staande vrouwfiguren; grote beelden van marmer en hout. Weer later kwamen de ‘koppen’. ‘Een grote verticaal, een lijn, een kleine aanduiding van een oog, een neus of een mond. En dan het haar, het barokke stuk, sommige mensen zien daar weer die vrouwfiguur in of iets anders, dat vind ik prima. Als een beeld op een gegeven moment klaar is, dan houdt mijn werk als kunstenaar op. Iedereen is vrij om te zien en te voelen. Dat ga ik niet dicteren.’
De ‘koppen’ zijn niet per se van een man of vrouw. Het zijn onzijdige en ‘tijdloze’ gezichten. Als kunstenaar heb je bij het begin een idee waar het naartoe moet gaan, maar je laat je ook leiden door het materiaal zelf, zegt hij. ‘Soms ben ik alleen bezig
met weghakken en volg een bepaalde lijn. Ik werk “taille directe“, een beeldhouwtechniek waarbij je rechtstreeks in steen of hout werkt. De huid de kleur en structuur, krijg ik door het branden te stralen of te polijsten.’
[IMG02]
Keihard hout
Een van Mathieu’s werken in het atelier is letterlijk een dwarsdoorsnede van een Boom, of een ‘slice’ zoals de kunstenaar het noemt. Deze heeft hij uitgehold en bewerkt. ‘De stam van dit werk komt via Duitsland naar de zagerij toe. Ik heb weleens stammen van twaalf ton die ik bestel. Ik heb hier in de loods een relatief kleine plek om te werken, maar er is nog een opslag in het oosten van het land. Wat ik nodig heb, laat ik daar zagen op de gewenste maat om het vervolgens in mijn atelier verder te bewerken. Ik ben weleens met drie sculpturen tegelijk bezig. De één laat ik rusten om vervolgens met een ander beeld verder te gaan.’
Mathieu wijst naar een bank. ‘Het is bijna een aambeeld, zo ’n sterke vorm. En de lijnen die er in lopen, die van de boom zelf, zo mooi. Die heb ik er natuurlijk wel uitgehaald. Het is allemaal Azobè hout: keihard hout. Als je dit in het water zou gooien, zinkt het. Er zit veel kalk in. Van deze houtsoort worden onder andere sluisdeuren gemaakt. Er komt geen worm termiet of schimmel in. Perfect voor het Nederlandse klimaat.’
Mathieu maakt met name vrij werk. ‘Dat doe ik al mijn hele leven. Niemand die zegt wat ik moet doen. Het werk is allemaal eenmalig en dus uniek. Een aantal van de banken, die uit Bonaire en Italië bijvoorbeeld, zijn vormen die ik wel kan reproduceren, maar ze worden nooit precies hetzelfde. Het blijft in die zin altijd een one off.’
[IMG03]
Ruime ruimte
Grote projecten voor gemeenten doet de kunstenaar niet meer zoveel. ‘Dan heb je te maken met kunstcommissies en inspraakrondes. Dat is vrij formeel allemaal. Het liefst willen ze dan ook de hele tijd vergaderen. Voor je het weet zit je verstrikt in een politiek spel. Daar heb ik niet zoveel zin meer in. Ik heb het wel gedaan hoor, maar wilde op een gegeven moment terug naar het atelier, mijn eigen werk. Dat staat het dichtst bij mij en is dus het leukst om te doen. Het organiseren laat ik aan anderen over. Ik kan iets maken. Als een interieurarchitect mij vraagt om een bank te maken voor een bepaalde ruimte, dan kan dat. Als je een compleet lege ruimte neemt, kunnen de meeste mensen daar niet zo veel mee. Ze willen het snel volproppen met allerlei spullen. Ik vind dat een ruimte zo ruim mogelijk moet blijven, maar wel dat je bij binnenkomst een fijne interactie met het beeld hebt.’
Hoe zit het met Mathieu zelf en zijn eigen leefruimte? ‘Ik stop nooit met werken. Zelfs al ben ik met vakantie, dan zie ik altijd dingen die ik kan gebruiken in mijn werk. Zo ook mijn huis. Mijn leefruimte staat in teken van mijn werk. De inspiratie loopt gewoon door. Uit een beeld volgt meestal een ander. Ik heb altijd zin om iets te maken. Ik kom gewoon handen tekort. Als je kijkt naar hoeveel uren er in mijn werken zitten, dan denk je niet direct aan ongeduldig zijn, maar ik ben het ergens wel. Je wilt zo snel mogelijk naar het eindresultaat toe. Maar het is wel een weg met een hoop obstakels. Je denkt soms dat je er bent, dat het klaar is, maar dan ga ik er vijf jaar later toch nog wat aan doen. Het was nog niet helemáál af. Over het meeste werk uit het verleden ben ik tevreden, maar ik ben nu verder in mijn werkproces en de afwerking.’
[IMG04]
Impact
In het atelier van Mathieu staan ook beelden van jaren geleden. Hij wijst naar een stuk. ‘Deze staat hier al zeven jaar “ietwat scheef” en dus nog niet af. Het is weleens voorgekomen dat een sculptuur van mij gefotografeerd en wel in een boek stond, klaar voor verkoop. Maar toch ben ik weer verder gegaan met het beeld. Ja, het blijft moeilijk …‘
Het begon voor Mathieu allemaal met tekenen en schilderen. Later is hij zich gaan specialiseren. ‘Vorm en ruimte was iets wat me bezighield. Kijk, een schilder kan vast ook een beeld maken. Mijn vader is kunstschilder, die heeft natuurlijk ook een bepaalde invloed gehad. Hij zei: “Jongen, de eerste 80 jaar zijn het moeilijkst..”. Nou ga er maar aan staan, maar op een gegeven moment als je zelfstandig kunt denken, ga je je verdiepen. Ik besefte wat kunst in zijn totaliteit voor impact had. Maar goed, het is een eenzaam vak en een way of life. Het is eigenlijk geen werk. Mijn leven is ermee verweven. Dat begint al bij het snijden van een mooi brood of de functionaliteit van een deurkruk. Hoe voelt iets, het gevoel wat een doorleefd item je kan geven. Het is heel zintuigelijk. Ik heb wel mensen die mijn atelier bezoeken en meteen op een beeld aflopen en het aanraken. Zeggen: wat voelt dat lekker. Heel sensueel. Het moet je ook niet onberoerd laten.’
Het werk van Mathieu is tijdloos. ‘Ik heb helemaal niks met mode en de wegwerpmaatschappij. Ik creëer unieke stukken die door het materiaal en met de jaren alleen maar mooier worden.’
www.mathieunab.com
Lacoste veilt in Artis op 12 maart kunstwerken in samenwerking met Nederlandse kunstenaars, onder wie Mathieu Nab. Het is een veiling voor het goede doel waarbij Lacoste samenwerkt met veilinghuis Christies. De opbrengst van de veiling komt ten goede aan de krokodillen (de ‘onechte gavialen’) in Artis.
[IMG05]
Foto portret Mathieu: Miep Jukkema
Overige foto's: Jwsphoto.com
Deel dit artikel
